EXPO:                                                                                 

TOON LAURENSE | JANUS METSAARS | PHILIPPE GOUWY

20/09 > 6/11/2020

​

TOON LAURENSE

​

Het schilderij als innerlijk landschap

 

Toon Laurense (1958) gebruikt zijn schilderijen om de afstand tot de wereld te overbruggen. Er zijn schilderijen die eruitzien als satellietopnames van miljoenensteden waar de talloze kleurvlakjes de platte daken van gebouwen zouden kunnen zijn. Die architectonische referentie wordt weer ontkracht door de meer geologische bewegingen in het werk, de stromen verf die stollen, de reliëfs die over de doeken golven, de sliertige strepen die als atmosferische aanduidingen werken, de mathematische disharmonie van onnavolgbare systemen. Hij brengt alles samen tot een geschilderde eenheid van een gecontroleerde orde die zich tegelijkertijd voordoet als chaotische wanorde. Toon Laurense schildert door in de verf te duiken. Hij is een schilder die het geheim van de verf eer aandoet. Ieder schilderij dat hij maakt biedt opnieuw inzicht in waartoe de verbeelding met verf in staat is. Hij doet dat in directe wisselwerking met de materie: de mens en de verf.

Het fundamentele van de schilderkunst is hier uitgegroeid tot een virtuositeit die varieert van feestelijk plezier tot  bedachtzame ernst, en altijd in opperste aandacht ervaren.

Het zijn schilderijen van een alomvattende zintuiglijkheid.

 

(fragment uit ‘close your eyes’ en ‘Mister Motley’ door Alex de Vries)

​

JANUS METSAARS

​

De vloer van het atelier van Janus Metsaars (Rijen, 1953) in de voormalige Bartjesschool in Den Bosch lijkt net een schilderij. Overal verf, soms in kleine hoopjes op de vloer. Dat komt omdat Janus zijn schilderijen op de grond legt. Hij prepareert ze eerst met vloeibaar polyurethaan als bindmiddel, vermengd met kalk en zilverzand. Dan gaat hij er de verf op aanbrengen.
Hij giet, spat en kwast. Als de verf droog is, volgt het tweede deel. Plamuren, opzetten tot hij er in de laatste fase weer overheen gaat schilderen. Net zolang tot het goed is. Zijn schilderijen groeien organisch. Ze zijn gelaagd, lijken weggelopen uit de natuur, met uitstulpingen van verf die net niet van het doek vallen. Soms denk je aan een stuk strand met vogelpoep erop, of aan korstmossen in de natuur, aan licht dat in een bosmeertje valt of - als je wilt - aan een melkwegstelsel ver in het heelal.
Zijn werk heeft soms iets van materieschilderijen uit de jaren zeventig toen kunstenaars ook allerlei materialen door hun verf mengden. Als zoon van een leerlooier bewerkt hij de huid van het schilderij.
Maar een materieschilder is hij niet, een landschapschilder evenmin. Janus laat gewoon de verf groeien.

Tekst uit publicatie met titel Losgroeien door Gerrit van den Hoven

​

PHILIPPE GOUWY

​

'Sta me toe het authentiek werk van Philippe Gouwy te situeren binnen de internationale evolutie van de sculptuur na de tweede wereldoorlog. De referentiebronnen zijn naar mijn mening zeer divers.  Een drietal wil ik even toelichten. Een strekking die eenzelfde optiek heeft als het werk van Gouwy situeert zich duidelijk in Engeland, bekend onder de benaming  New British Sculpture. Het toenmalige Engeland heeft kunstenaars voortgebracht, die weliswaar vernieuwend waren, maar de echte beeldhouwkunst niet uit de weg zijn gegaan. Hierbij denk ik o.a. aan een David Nash. Ook bij Gouwy is het te doen om het vinden van zinvolle verbanden tussen natuur en cultuur.

 

Een tweede referentiebron is de Italiaanse Arte Povera. Net als een Giuseppe Penone, die vaak ook vanuit de boom vertrekt, is hij op zoek naar de mystiek van de natuur. Philippe Gouwy is er als kunstenaar voortdurend op uit om met zijn zeer materiële, maar uiterst poëtische werk zichzelf en zijn publiek te verbazen.

 

Een derde referentiebron is voor mij de Land Art, waar kunstenaars rechtstreeks ingrijpen in het landschap. Gouwy wil met zijn beelden inspelen op de natuur, maar telkens met groot respect.

 

Zijn beelden zijn van vorm archetypisch: bladvorm, O-vorm, zaadvorm, coconvorm, Dorische vorm, pedestal, wervel, vaas- of kelkvorm, spleettrommel, kegel, … Die beelden worden dan vaak bewerkt met mix media.

 

Ik kom tot een synthese: elk werk van Philippe Gouwy biedt een sluitend verhaal van evolutie en transformatie, van oorsprong en einde, van natuurwetten en  artistieke visie, van materialiteit en spiritualiteit, van rede en gevoel.'

​

Uittreksel van de openingstoespraak van Ernest Van Buynder:

 

Ernest Van Buynder (erevoorzitter MuHKA & voorzitter Commissie Cultuur Uantwerpen)